TJERKGAAST – De zonnepanelen op het dak van landbouwmechanisatiebedrijf Tjitte de Wolff wekken al een jaar energie op voor Tjerkgaast. Alhoewel de afnemers van de groene stroom de eerste afrekening nog moeten krijgen, is het voor coöperatie Sinnich Tjerkgaast een moment om voorzichtig de balans op te maken. ,,We kinne net oars as hiel tefreden wêze.”
Op het dak van het landbouwmechanisatiebedrijf liggen 225 panelen, die aan twintig huishoudens stroom leveren. De opbrengst van het eerste jaar is ongeveer 58.000 kiloWatt. ,,Myn gedachte wie dat as der net genoch animo wie, ik de panielen foar it bedriuw dellizze soe. No nimme wy foar in kwart ôf. Dat is it maksimale wat ûnder de Postcoderoos-regeling mooglik is”, vertelt Tjitte de Wolff, ,,Foar ús eigen ferbrûk lizze der 35 panielen op it dak.”
,,Jo krije rindement op de ynfestearing op sinnepanielen, besparje op stroom en jo dogge ek noch wat foar miljeu en doarp. Ik sjoch eins gjin reden wêrom minsken net meidwaan wolle”, lacht Tjalling de Jong van Sinnich Tjerkgaast. Hij legt de werkwijze in zijn dorp uit. ,,Wy brúke as kooperaasje mei rjocht fan opstal it dak fan Tjitte de Wolff en ha de panielen sels kocht. De dielnimmers út it doarp keapje per paniel in sertifikaat en profitearje mei fan alle foardielen.”
Tjerkgaast is het eerste dorp in Friesland dat door middel van de zogenoemde Postcode-roosregeling een zonnedak gerealiseerd heeft. ,,It is pioniere, omdat we it earste doarp binne dy’t op dizze wize sinnepanielen oan de ynwenners beschikber stelt. Mar Tjitte de Wolff is in echte ûndernimmer en hat de sokken der ynsetten”, blikt Setske de Jong terug. Als vertegenwoordiger uit Plaatselijk Belang heeft ze inmiddels afscheid genomen van het bestuur van Sinnich Tjerkgaast. ,,De opset wie sinnepanielen foar en troch it doarp. Dat is slagge.”
De Postcoderoos-regeling maakt het voor de bewoners aantrekkelijk om in te stappen. De afnemers betalen geen energiebelasting. De Tjerkgaasters die lid van de energiecoöperatie zijn, investeren met de aankoop van de certificaten mee in het 'voordelige' zonnedak en krijgen korting op de energierekening. Sinnich Tjerkgaast vloeit voor uit Doniawerstal Energie en levert de stroom aan NLD Energie. Naast goedkope stroom geeft NLD een jaarlijkse bijdrage van 75 euro per aansluiting terug aan het dorp. Dat geld is bedoeld voor duurzame projecten in de breedste zin van het woord. ,,Mei de bydrage kinne we wer lytse of grutte projekten stimulearje.”
Gemiddeld hebben de deelnemende Tjerkgaasters tien panelen aangeschaft. ,,De keunst is om mei de opbringst fan de panielen ûnder it eigen ferbrûk te bliuwen. Dat hat ûnder oare mei de belesting te meitsjen”, legt Roelof van Netten van de coöperatie uit. Het is voor de deelnemers op dit moment nog wachten op de teruggave. ,,Dy ôfrekken is der noch net. Dat is ek in neidiel fan als jo de earste binne”, verklaart Peter Bult van Sinnich Tjerkgaast. De benutting van de zonnepanelen is over het eerste jaar echter circa 94 procent geweest. ,,85 presint wie it doel, dus dat is foar in earste jier boppe ferwachting.”
,,Fanôf it begjin wie der wol ynteresse út it doarp”, weet Tjitte de Wolff. Bij de eerste informatie-avond werden direct zes of zeven aanmeldformulieren ingevuld. Andere geïnteresseerden werden in een later stadium overgehaald. ,,It giet om ynwenners dy’t it dak net geunstich lizzen ha mei it each op de sinne, dy’t in duorsume kar meitsje of dy’t kieze foar it gemak. Wy soargje immers foar de panielen en stelle it dak beskikber.” De doelstelling van tachtig procent van de panelen om met het project los te kunnen, werd vlot gehaald. ,,It giet om minsken binnen ús postkode of de grinsdoarpen. Dat is fansels it ydee efter de Postcoderoos.”
In dorpen als Langweer en Idskenhuizen is inmiddels een groeiende interesse om het initiatief van Tjerkgaast te kopiëren. En als het aan Sinnich Tjerkgaast ligt, volgt bijvoorbeeld ook Sint Nicolaasga. ,,Mar der moat immen wêze dy’t de kar lûke wol”, stelt Tjalling de Jong. ,,It skeelt dat we it tsjil no yn Tsjerkgaest útfûn ha. Doel is om it projekt fjierder út te roljen yn de doarpen fan it eardere Doanjewerstal.” In Tjerkgaast wordt al stiekem nagedacht over een tweede dak. ,,Minsken meie harren dêr no al foar opjaan, want alles falt en stiet mei de ynteresse út it doarp. It is wol in hiel stik makliker no 't we mei it sinnedak by Tjitte de Wolff al in konkreet projekt rinnen ha. En wat soe it moai wêze as we op termyn it hiele doarp Tsjerkgaest enerzjyneutraal meitsje kinne. We binne al in moai ein op streek.”
(Foto's: De Zakenman)
