SINT NICOLAASGA – ,,Breed yn ‘e boarst. In moai brede blanke kop mei in swarte noas. Foldwaande lengte en sterk beenwurk. Goeie bespiering fan efteren en it krús is in bytsje hellend.” Bevlogen vertellen Arie en Koosje (beiden 71) Vervat uit Sint Nicolaasga over het uiterlijk van de Texelaar. Het schaap waar het echtpaar een liefde voor koestert. De zorg en passie heeft er voor gezorgd dat de Sint Nykster fokkers naast kampioensooien ook het predicaat ‘Preferentschap’ voor een eigen gefokte ram heeft gekregen. ,,Ik leau dat der mar in stik of tsien dat yn Nederlân ha.”
,,Ik raasde it út fan gelok”, glundert Koosje Vervat als ze terugkijkt op de meest recente keuring van vereniging Texelaar Elite Schapen in het Overijsselse Bathmen. Twee ooilammeren van het Sint Nykster echtpaar kregen een 1A-prijs en bleek beste tweetal in hun rubriek. Bovendien zaten ze bij de vijf besten om het kampioenschap van Nederland. ,,Dan komme de minsken mei de wite jassen by it hok. De spanning nimt ta. As dan it boerd mei de skore der boppe hongen wurdt, dan is dat sa’n grutte ûntlading.”
Arie en Koosje Vervat fokken al ruim dertig jaar Texelaar schapen. Iedere dag is het stel bezig met de verzorging. Dat begint ‘s ochtends voordat Arie Vervat als vertegenwoordiger van Bosma Agrishop in Sint Nicolaasga op pad gaat. ,,Ik bin 71 jier, mar myn wurk is myn hobby. Ik ha in fanklub mei boeren wêr ik al ferskate generaasjes op it bedriuw kom”, legt hij uit. De dagelijkse verzorging van de schapen vraagt ook veel aandacht. Dat begint met het aflammen. Volgens de twee de mooiste, maar ook de zwaarste periode. ,,Sliepe doch ik dan hast net. Faak giet it by de lammery wol goed, mar somtiden brekt it jo by de hannen ôf. Dêr is ek neat oan te dwaan, dochs is it altiten spannend. Lokkich giet it de lêste jierren hiel goed.” De eerste zorg voor het pasgeboren lam is het cruciaal. Met een flesje biest, dat zorgt voor de benodigde antistoffen, legt Vervat de basis voor de gezonde opfok.
Hygiëne en het voorkomen van insleep van ziekten is ook een belangrijk onderdeel van de opfok. Dat wordt bij de Sint Nyksters altijd uitermate zorgvuldig gedaan. ,,Der is wolris sein dat sa skjin as it by ús yn it hok is, sa krije jo it net yn in sikehûs. Sels de fee-arts lit syn overal en learzen thús as der by ús komt”, lacht Koosje Vervat, ,,Eins is it net sa hiel dreech, as jo it ritme mar hâlde. Dan bliuwt alles wol sûkerskjin.” De schapen hebben de benodigde certificaten en dragen vanwege de traceerbaarheid een elektronisch nummer.
,,It is krekt topsport”, concludeert Arie Vervat, ,,Us skiep krije ek in soad belangstelling. Der is in wachtlist fan minsken dy’t fokmateriaal ha wolle, mar wy dogge it net foar it jild. Wy binne hobbyfokkers en belibje hjir in soad wille oan.” Toch gaat het wel wat verder dan alleen een hobby. De meeste vakanties brengt het echtpaar op Texel door. Het stel kijkt op de bakermat van de Texelaar met veel plezier rond. De tijd dat ze afwezig zijn, doen ze een beroep op dorpsgenoot Piet Langius. ,,Sa’n ferfanger fine jo nearne. Hy hat in stamboek-each en soarget foar ús skiep as wie it syn eigen. Sa’n ien is wier goud wurdich. As hy stopje soe, dan hâlde wy ek op.”
De liefde voor dieren kreeg Arie Vervat met de paplepel ingegoten. Zijn vader fokte in De Knipe geiten. ,,De bêsten fan Fryslân”, vertelt hij trots. Ruim dertig jaar geleden, het echtpaar woonde toen al op de Huisterheide in Sint Nyk, huurden ze van jonkheer Cees van Eysinga een stukje land voor stoeterij De Oorsprong en de Houtvaart aangeboden. Om het gras op dat perceel kort te houden, kwamen er schapen. ,,Mar Arie wol krekt as syn heit fansels net domwei skiep hâlde. Hy wol fokke mei in doel. Dus stapten we oer op Texelaars. In wat lúksere skiep”, legt Koosje Vervat uit. Haar man knikt instemmend ,,Ik hie it gelok dat ik A.W. van der Zijpp út Oranjewâld koe. Hy is eins myn learmaster. Mei syn kennis oer de fokkery koene wy de bettere rammen tegearre brúke.”
De eerste jaren was Vervat bij het Nederlands Texels Schapenstamboek aangesloten. Hij nam zijn vrouw mee naar de keuringen. Koosje Vervat: ,,It wie foar my net leafde op it earste gesicht mei de skiep, mar jo geane dan mei en krije in karformulier yn ‘e hannen drukt. Yn ‘e rin fan ‘e tiid krije jo der hieltiten mear doel oer. Dan begjint it ek leuk te wurden.”
Op sommige momenten is Koosje Vervat nog fanatieker dan haar man. ,,Yn ‘e measte gefallen sitte we op ien line. We ha itselfde foar eagen, mar Koosje is somtiden noch kritischer”, legt Arie Vervat uit. De eerste keuringen keek het stel met jaloerse blikken naar collega-fokkers. ,,Mar dan winne jo ris in earste priis en komme de minsken ek by jo sjen. Dan geane jo troch mei dy bettere ram en it goeie froulike materiaal. Wichtich is dat jo de bloedline neistribje.”
Inmiddels is de status van het echtpaar zo gegroeid, dat er al interesse is voor lammeren terwijl die nog niet eens geboren zijn. Dat komt omdat acht A-ooien van negentig punten op het bedrijf aanwezig zijn, waarvan één zelfs 93. ,,Yn de hynstewrâld ha we it dan oer acht sterrenmerries.” Collegafokkers, zelfs uit België, komen naar Sint Nicolaasga om de schapen te bekijken. ,,Dat is prachtich, mar it moat wol in aardichheid bliuwe. Der wurde yn dizze wrâld somtiden hiele gekke prizen foar de skiep jûn. As jo der gefoelich foar binne, dan swichte jo miskien foar it jild. Dat is foar ús nea it gefal.”
De prijzenkast in de woning aan de Huisterheide raakt steeds verder gevuld. In bijna alle categorieën zijn weleens kampioenen afgeleverd. Alleen een A-ram ontbreekt nog in dat rijtje. ,,Dat is noch wol in ambysje. We ha wolris in preemjeraam fokt, mar noch net ien is in A wurden. Trije of fjouwer jier lyn sieten we der hiel ticht by. De raam hie alris 89 punten helle. Kenners tochten dat dy der doe wol klear foar wie. We ha in keuring oanfrêge. Op de dei dat de ynspekteurs kamen, hiene we al wat gebak yn ‘e koelkast lein. Se kamen werom mei de boadskip dat de ram op 89 punten bleau. Doe ha we it gebak stean litten en brune koeke pakt. Spitich, mar oan de taljochting jouwe wy ús altiten ta.”
Het stel heeft dus nog een doel voor ogen, maar blijft zolang het kan, doorgaan met het fokken van Texelaars. ,,We binne der grutsk op dat by ús net folle skiep foar de slacht fuort gean. Eins kinne wy alles foar it libben ferkeapje. En dêr sit it ferskil tussen boeren en hobbyfokkers. Skiep binne yn in bedriuwsfiering lestich, omdat der in hiel soad wurk yn sit. Mar wy ha leafde foar Texelaars en dan is dat foar ús nea in beswier.”
(Foto's: De Zakenman)
