LANGWEER / LEGEMEER - DeSintNykster.nl berichtte donderdag over een aangereden das bij Langweer. Het is deze zomer niet het eerste verkeersslachtoffer en door de droogte mogelijk ook niet de laatste. Reden genoeg om ons licht bij dassendeskundigen op te steken. ,,Het is belangrijk om ook in deze omgeving de vinger aan de pols te houden.”
Waar komt het door dat er momenteel meer verkeersslachtoffers onder de dassen te betreuren zijn?
,,Er worden op dit moment inderdaad meer dassen aangereden als gebruikelijk. Dat is het landelijk beeld”, vertelt Bert Hesse van Stichting Das en Boom, die het hoofdkantoor in het Gelderse Beek-Ubbergen bij Nijmegen heeft. Volgens hem ligt de verklaring voor de toename van verkeersslachtoffers deels in de aanhoudende droogte waar Nederland deze zomer mee werd geconfronteerd. ,,Het gebruikelijke voedselaanbod, vooral regenwormen, is moeilijker te bemachtigen. Daarom moet de das grotere afstanden afleggen en dus vaker wegen moeten passeren. Met alle risico's van dien.” 
Aangereden das op de Langwarderdyk (Foto: De Zakenman)Meerdere bewoonde dassenburchten in onder andere de Vegelinbossen, bij Wilhelminaoord en de Haulsterbossen laten zien dat de das zich spreekwoordelijk genesteld heeft in onze omgeving. Het grootste roofdier van Nederland voelt zich hier dus thuis. In het voorjaar van 2017 bleek helaas dat er sprake was van een opvallend hoog aantal verkeersslachtoffers rondom Sint Nicolaasga. Hoe is dat beeld nu?
,,Er vallen daar zo nu en dan slachtoffers. Die lijn heeft zich niet echt doorgezet. Dat wil zeggen niet meer of minder slachtoffers. Bij aanrijdingen speelt toeval ook een grote rol. Het gaat daar om relatief kleine aantallen, landelijk worden er ruim duizend dassen doodgereden”, vertelt Hesse. Anske Smit van de Dassenwerkgroep Gaasterland houdt de situatie wel in de gaten. ,,Met name in de buurt van Legemeer valt er nog weleens een slachtoffer. Dat is typisch zo’n plekje waar de dassen zitten en waar ze nog weleens de weg over willen steken.”
Zijn of worden er ook maatregelen getroffen in ons gebied om het aantal verkeersslachtoffers te verminderen?
,,Bij Sint Nyk was er in het verleden wel wat aan de hand. Er zijn ook tunnels aangelegd. Bijvoorbeeld onder de A6 door. Ook is er één gekomen onder de Spannenburgerdyk tussen het bosje bij de Noed en de wal in het land aan de andere kant van de weg. Ook bij de Haulsterbossen bij Ouwsterhaule is bekend dat er dassen zitten. Daar zijn ook maatregelen getroffen. Nu met de nieuwe weg is de situatie wel weer wat veranderd, maar mij is wel vertelt dat er nieuwe faunapassages zijn aangebracht en vanwege de populatie is de das daar ongetwijfeld ook in meegenomen. De laatste jaren is bij de overheden de blik redelijk goed op de soortenbescherming gericht”, legt Smit uit. Bert Hesse geeft aan dat het ook niet altijd mogelijk is om maatregelen te treffen. ,,Voorzieningen zoals dassentunnels kunnen worden aangelegd op locaties, waar veel slachtoffers vallen. Dat is hier eigenlijk niet het geval. Veel wegen in Fryslân, waar vaak dieren worden aangereden, zijn door de lintbebouwing nauwelijks met rasters en tunnels te beveiligen.”
Piet Nota uit Sint Nyk houdt een aangereden das vast, nabij een speciale faunatunnel (Foto: Noordoost.nl - 2012)Hoe gaat het met de das over het algemeen?
,,Redelijk goed”, schetst Hesse het landelijk beeld, ,,Op sommige plekken is sprake van lichte groei, op andere plaatsen heeft de populatie zijn maximale omvang bereikt. De dassenpopulatie in Fryslân heeft er circa dertig jaar over gedaan om zich te herstellen. Bij een inventarisatie in Fryslân in 2009 werden 144 bewoonde burchten aangetroffen en was er sprake van een lichte toename ten opzichte van de gegevens van 2005.” Lokaal gezien gaat het ook redelijk, weet Anske Smit. ,,Ik denk dat we kunnen stellen dat de situatie stabiel is”, vertelt hij, ,,Toch is het belangrijk om de vinger aan de pols te houden. En wellicht zijn op plekken aanvullende maatregelen nodig. Denk bij voorbeeld aan Legemeer, maar eerlijk gezegd lijkt Gaasterland gezien de infrastructuur mij wat relevanter. De Dassenwerkgroep Gaasterland is in ieder geval een groepje particulieren dat de das al hobby heeft. Wij geven burchten door en als er een knelpunt is geven we dat door. Er zijn goede contacten met gemeenten en provincie, dus als er maatregelen nodig zijn dan weten we elkaar te vinden.” Bert Hesse van de landelijke vereniging Das&Boom is het eens met Smit. ,,De dassenpopulatie in Fryslân is momenteel dus gezond maar kwetsbaar door de afhankelijkheid van kleinschalige agrarische landschappen, de grote mate van isolatie tussen de verschillende populaties, de gevoeligheid voor verstoring door de mens en het verkeer.” De stichting zelf laat het werk in Friesland veelal over aan de provinciale dassenwerkgroep. ,,Daar waar dassen- en mensenbelangen botsen, kunnen wij door middel van onderzoek, advieswerk, juridische procedures en voorlichting partijen bijstaan. Wanneer er geen andere oplossing is en het gaat om grote maatschappelijke belangen, kan Das&Boom dassen in eigen beheer verhuizen.”
Mishandelde das in 2016 (Foto: Stichting Das en Boom)Op jullie website wordt gesproken over tien misvattingen over de das bestaan. Das en Boom ontkracht daarmee opvattingen als ‘Dassen zijn verantwoordelijk voor alle maïssschade’, ‘Dassen brengen ziektes over’, ‘Dassen zijn verantwoordelijk voor het uitsterven van weidevogels’, ‘Dassen jagen op kippen en eten zelfs kalveren’, ‘Dassen ruïneren golfbanen’ en ‘Dassen vallen mensen aan’. Waarom wil de stichting graag deze stellingen ontkrachten?
,,Omdat er veel totaal ongefundeerde onzinverhalen in de media verschijnen over de das. Die doen zijn image geen goed”, legt Hesse uit. In 2016 ontstond er zelfs een ware hetze tegen de das. Burchten werden verstoord en er werden zelfs dieren mishandeld. ,,Helaas is dat nog steeds actueel.” Ook in Friesland wordt er af en toe vanuit agrarische hoek geklaagd over een ‘explosie’ van dassen, die schade zou veroorzaken. Volgens Stichting Das en Boom laten de cijfers echter een ander beeld zien. Anske Smit van de Dassenwerkgroep Gaasterland stelt dat er in Friesland bovendien geen enkel moment sprake was van een hetze. ,,Natuurlijk zijn er wel situaties waar de leefomgeving van de das op gespannen voet staat met agrarische doelen, maar in veel gevallen wordt daar in goed overleg wel een mouw aan gepast, zodat er geen conflicten ontstaan. Provincie Fryslân houdt het ook nauwgezet in de gaten. De agrarische sector is hier natuurlijk een ontzettend belangrijke sector en faunaschade moet dus op een goede manier worden afgehandeld. Gelukkig heb ik hier niets van rare situaties als burchtverstoring of zelfs mishandeling van dieren vernomen.”
Bij Langweer zijn recentelijk meerdere dassen aangereden. Het is dus niet uitgesloten dat dit vaker voorkomt. Wat kunnen we het beste doen, als de das zo'n klap overleeft?
,,De plaatselijke dierenambulance bellen”, zegt Bart Hesse stellig, ,,Een gewond dier wordt meestal opgevangen bij de Fûgelhelling in Ureterp. Stichting Das en Boom werkt daar mee samen.”
(Foto boven: Stichting Das en Boom)
