SINT NICOLAASGA – Flexibele omgang met schoolvakanties. Onderwijs en kinderopvang slaan handen ineen. Een leeromgeving waar ieder kind op zijn of haar eigen niveau aan de slag is. En een school die binding heeft met de buurt en het dorp. It Klimmerblêd in Sint Nyk is vier jaar bezig geweest met de speerpunten van het ‘Sterrenschool’-concept. ,,De âlde wize fan ûnderwiis past net mear by de bern fan hjoeddedei.”
Een eenvoudig ogende poster met een blauwe stip is de aanzet geweest voor een grote verandering binnen de muren van katholieke basisschool It Klimmerblêd. Het papier hangt in de kamer van directeur Sjors de Wolff. Hij haalt het plakkaat van het prikbord om te laten zien wat feitelijk de aanzet is geweest voor een kleine revolutie binnen en buiten de Sint Nykster schoolmuren. ,,Eltse fjouwer jier meitse we in skoalplan. In dikke map wêryn we beskriuwe wat de koers fan de skoalle wurdt. Eins fine wy dat we de útgangspunten op ien A4 kwyt kinne moatte. Dit is ‘m wurden, ús ‘stip op de muorre’.”
Alle ontwikkelingen van de school worden afgewogen aan de hand van de kernbegrippen, die op de poster zijn geformuleerd. De Wolff wijst op de woorden ‘zelfbewust’, ‘zelfverantwoordelijk’, ‘ontdekkend’, ‘onderzoekend’ en ‘betrokken’. ,,As de bern de skoalle ferlitte hoapje we dat se dizze eigenskippen ha, neist alle basisfeardichheden op it mêd fan rekkenjen, taal en wrâldoriëntaasje. Us fizy is dat we dit mei elkoar dwaan moatte. Gjin minsk kin him of har ûntwikkelje sûnder in oaren ien. ” De katholieke identiteit van de school is daarin van groot belang. ,,Mei as kearn learend, fierend en tsjinnend. Fierend sit yn de tsjerkelike en oare feesten, mar ek stil stean by fertriet. Tsjinnend yn de sin fan dat we ek each ha foar it miljeu en oaren dy’t it minder ha.”
Met het uitstippelen van de route kwam de school al tot de conclusie dat de huidige inrichting van het onderwijslandschap aan vernieuwing toe is. De maatschappij verandert in een rap tempo, merkt De Wolff op. ,,It ûnderwiis fan no past net mear by de bern fan hjoeddedei. Tachtich persint fan de banen yn de takomst besteane noch net. Op hokker wize moatte jo de bern taride as nimmen wit hoe de maatskippij der útsjocht.” Volgens De Wolff staat het onderwijs daardoor voor haar derde grote verandering in de geschiedenis. ,,Yn ‘e jierren santich en tachtich feroare de omgang mei de bern. Skoalle moast leuk wêze. Dêrnei moast it foaral mjitber wurde en miskien binne we op dat mêd wol trochslein.” De derde ‘revolutie’ is kijken naar wat het kind nodig heeft, minder volgens methodes en meer in leerlijnen. ,,Maatwurk stiet fansels yn eltse skoalgids, allinnich heart der faaks wol in bysin by. It moat ek passe yn de struktuer fan de learkreften en de skoalle. Dêr falt noch in hiel soad te winnen.”
It Klimmerblêd is de afgelopen vier jaar bezig geweest om het Sterrenschool-principe in te voeren. Het is de invulling, die volgens De Wolff, precies past bij ‘de stip op de muur’. De flexibele omgang met tijden en schoolvakanties worden in het principe vaak uitgelicht. ,,Logysk wol, mar dit is fansels mar in ûnderdiel fan it gruttere gehiel.” De overheid verplicht scholen om vast te houden aan zes weken zomervakantie, twee weken rond kerst en de meivakantie. De drie weken die overblijven mag het onderwijs in principe zelf invullen. Sterrenscholen krijgen een ontheffing om die weken aan de ouders aan te bieden. Ze voldoen ruim aan de 940 verplichte lesuren per jaar voor een kind. ,,It sels ynfoljen op in oar momint, as bygelyks de hjerstfakânsje, soarget ek foar in stikje rêst mei it each op wurk en soarch far de âlders.”
It Klimmerblêd begint vanaf januari met de flexibele vakanties. Het gaat niet om snipperdagen, maar drie losse weken, die in het schooljaar mogen worden aangevraagd. Op een A4-tje zijn aan beide zijden afspraken opgeschreven. Zo moet er een minimum aantal van acht kinderen op school zijn. Ook vakantie opnemen tijdens de Cito-toets is voor de groep-acht’ers niet mogelijk. Een andere regel is dat er geen extra weken aan de zomervakantie mogen worden gekoppeld. ,,Ut ûndersyk docht bliken dat in diel fan de kennis dy’t bern op skoalle mei krije, ferlern giet in dizze seis wiken fakansje. Dizze saneamde learning gap moat fansels net te grut wurde. Ik krij wolris de fraach wêrom de simmerfakansje dan net wat koarter kin, mar we ha ek mei wetjouwing te meitsjen.”
De basisvakken rekenen, taal en wereldoriëntatie worden op een andere manier aangeboden. Iedere leerling gaat met leerstof op zijn of haar eigen niveau aan de slag. ,,Op dit stuit sjogge jo bygelyks dat de metoades fan groep acht op havo/vwo oanslute. Foar de leerlingen dy’t yn vmbo-b ynstreamje, is dat gewoan te heech. Yn de nije situaasje sjogge we wat elts bern nedich hat. Sa is de learstof nea te maklik foar de leerlingen dy’t wat fjirder binne, mar ek de bern oan de ûnderkant kinne op harren eigen nivo meikomme. Dat hat sukses, want elts bern krijt no it ydee dat se bygelyks rekkenje kin.” De docenten zijn in het proces door professionals bijgestaan. Zij spijkeren ze bij in Exova, een methodiek voor adaptief en op leerlijnen gebaseerd onderwijs. De juffen en meesters van It Klimmerblêd hebben bovendien een basiscursus “21st century skills” gevolgd voor het samenstellen van leerarrangementen. ,,In hiele oare wize fan tinken en sjen nei de learlingen. Us learkreften ha wol in metamorfoaze ûndergien.”
De Sterrenschool biedt ook onderdak aan meerder partners. In It Klimmerblêd verzorgt It Toanhûs muziek- en danslessen, kan er typen worden geleerd bij Instituut Noord, karate en boksen kan er ook worden gedaan. Met SKIK Kinderopvang is een overeenkomst afgesloten. ,,In skoalle fan nul oant tolve jier, dat is it ydee. Op dit stuit ferrint it noch binnen it Brede School-konsept. Op termyn wolle we dat der ien pedagogisch klimaat is yn dit skoalgebou. Alles slút oan by de tema’s en projekten. Ek de ydentiteit fan skoalle heart dêr by. Eins in Integraal Kind Centrum 2.0.” It Klimmerblêd heeft ook nauw overleg met de sport- en muziekverenigingen en de buurt. ,,Us skoalgebou moat net monofunktioneel wêze, sa as skoallen eins altiten binne. Yn de nije situaasje stiet de doar foar eltsenien iepen. Dêr moatte we fansels noch fierder yn groeie.”
De school gaat voortaan door onder de naam Sterrenschool It Klimmerblêd en trekt samen op met Sterrenschool Ludgerus in Balk, de andere school waar De Wolff directeur is. De ouders zijn enthousiast. De trotse directeur waakt er echter voor dat It Klimmerblêd slachtoffer wordt van haar eigen succes. ,,Jo sjogge dat oare Sterrenscholen te meitsjen ha mei in soad syd-ynstream fan learlingen. Meinammen de fleksibele fakansjes en it wurkjen op de maat fan de bern hat in oansûgende wurking fan bûten it doarp. Troch in groeiend oantal bern moatte jo net fêstrinne yn it ûnderwiis wêr jo foar steane. Fan belang is dat wy each hâlde foar ús oarspronklike doel.” De Wolff hangt de poster, waarmee het allemaal begon terug op het prikbord. ,,Us stip op moarre.”
(Foto's: De Zakenman)
