SINT NICOLAASGA – De nieuwe bouwgroep A-je-to hoopt tijdens de allegorische optocht een spetterende entree te maken. De bewegingen en special effects uit de film en musical Avatar vormen de inspiratie voor de praalwagen. Een uitdaging voor de handige Sint Nyksters, die na een korte tijd als toeschouwers, de mouwen opstropen. ,,Jo belibje de merke dochs oars as jo net sels in wein bouwe.”
,,In nuver gefoel. It bierke op it plein smakket dochs oars”, blikt Renze Zijlstra terug op de afgelopen jaren. Hij bouwde vele jaren mee aan de wagens van basisschool De Paedwizer. ,,Mei de Ark van Noach hiene we súkses mei in 2B-priis. It wie noch nea earder bard dat in skoalle yn de prizen foel.” Met ‘De scheepsjongens van Bontekoe’, het schip dat door het overlijden van leerling Femke Hoogland extra beladen was, werd zelfs een publieksprijs binnengesleept. ,,Dan telle jo echt mei. It wie in hechte, goeie groep bouwers. Mar yn de rin fan de tiid meitsje jo plak foar oare âlders dy’t ek in kâns wolle om te bouwen.”
Zijlstra besloot zijn expertise, vooral op het gebied van verlichting, bij buurtvereniging De Heide in te zetten. Daar bouwde onder andere Richard Jellesma. Door de kennis en vaardigheden werden indrukwekkende en innovatieve creaties gemaakt. Zo werd in 2014 een strandbeest op de weg gebracht. Geen wielen, maar een zelfstandig lopende kinetische constructies van onder meer cls hout en tandwielen ,,Wy binne minsken fan de technyk. Mei hout en stiel kinne we in soad”, vertelt Richard Jellesma.
Door personele problemen hield De Heide op met bouwen. Renze Zijlstra en Richard Jellesma – de motors achter de nieuwe bouwersgroep A-je-to – verrichtten her en der nog wel wat hand en spandiensten, maar met een ander gevoel. ,,Eins ha we twa jier net bouwd”, legt Jellesma uit. Volgens Zijlstra waren er meer Sint Nyksters met Merke-bloed, die het gevoel van bouwen misten. ,,As jo in wein bouwe dan libje jo al in moannen nei dat iene hichtepunt ta. As jo net bouwe, dan ferjitte jo hast dat it ek alwer hast Merke is.”
In de ‘openluchtkroeg’ op Het Plein, onder het genot van een biertje, kwam het gemis ter sprake. Zijlstra en Jellesma kregen zonder problemen vijftien enthousiastelingen om tafel om een nieuwe bouwersgroep te beginnen. Met de steun van de vijf vrouwen werd ook het benodigde naai- en sminkwerk binnen boord gehaald. ,,In soad fan matengroep dy’t út it weinbouwen ûnstien is.” De harde kern legde per persoon honderd euro in om de kosten rond te krijgen. ,,Dat soarget ek foar in ekstra stikje bining”, stipt Richard Jellesma aan, ,,De minsken binne ree om in stapke ekstra te dwaan.” Met een voorschot van het startgeld van de organiserende VVV en sponsoring van materialen door bedrijven kan A-je-to daadwerkelijk bouwen.
Het zoeken van een bouwlocatie was een belangrijke tweede stap. De Paedwizer bouwde altijd op Huisterheide bij familie van Lingen. Er werd niet meer gebouwd op deze locatie. ,,We ha Familie van Lingen frege en eins misten sy ek wol de reuring fan de weinbouwers rûnom de Merke. Se kinne ús ek en dat skeelt ek. We binne tige wiis mei dizze lokaasje”, zegt Renze Zijlstra. Ook de verzekeringszaken werden dicht getimmerd, zodat de bouwers echt los konden. Of zoals Buurman en Buurman uit de gelijknamige kinderserie zeggen als ze beginnen aan een klus: A je to.
Groot voordeel van een samengestelde groep is dat de ‘spelregels’ voor het bouwproces zelf worden bepaald. ,,Sa wolle we foarkomme dat al it wurk op it lêste momint, de jûn foar de optocht, plakfynt. We komme twa jûnen yn é wike byinoar om te bouwen. We binne yn maaie begûn mar gean yn de bouvak ek troch. Eins hat eltsenien it te drok en gjin fan ús hat de tiid om te bouwen, mar omdat it gesellich is, slagget it wol om de minsken by inoar te krijen. We potte net foar it drinken, mar we nimme omstebeurten in kratsje bier mei. Dat wurket moai.” Zijlstra knikt. ,,En sa no en dan nimt der wer ris ien in plankje mei borrelhapkes mei. Sa hâlde we it ek leuk.” Figuratie is ook geen enkel probleem. ,,Jongerein stiet te popeljen om mei te dwaan. Se ha sels it ynisjatyf naam om bygelyks har eigen spearen te meitsjen. Dêr begjint it mei. Sy binne takomst fan de optocht.”
Het idee voor het thema Avatar had Renze Zijlstra al veel langer. Bij De Heide kwam het er niet van, maar met de nieuwe bouwgroep hoefde er niet lang over te worden vergaderd. ,,De bewegings binne echt ymponearend.” Avatar is een stereoscopische sciencefictionfilm van Disney, die het vooral in 3D erg goed doet. Inmiddels zijn er verschillende vervolgfilms en er is een musical. ,,Doe’t wy by de bouwersgearkomste fan de VVV fertelden dat wy mei Avatar ús debuut meitsje, seagen we de blikken ‘Bliksem, dy doare it wol oan’”, lacht Jellesma. ,,It is bêst wol lestich. Mar wy hoopje op in klapper.”
De wagen heeft een droomboom van vijf meter en ook de bekende vliegende draak, die tot negen meter hoog kan. ,,Wy tinke dat dit wol yndruk makket. De wein is heech en beweecht oan alle kanten. Hielendal jûns mei alle ljochteffekten moat it spektakel wurde”, hoopt Zijlstra, ,,Immen ferlochtsje dy’t op njoggen meter op in draak sit, is bêst wol in keunststikje.” De creatie van A-je-to wordt gecomplementeerd door dans en echte drums om de spanning op te bouwen. ,,Sa wurdt it echt in gearhingsel fan de film en de musikal.”
De groep heeft afgesproken geen eendagsvlieg te zijn, maar nog jaren te zullen bouwen, vertelt Jellesma, ,,Sa’n earste kear is wol spannend as nije groep, mar we ha fansels al in bulte erfaring. We hoopje hege eagen te goaien.” Zijlstra haakt er op in. ,,Richard hat tasein dat hy foar syn frou op de knibbels giet as we alle trije earste prizen winne. Dus dêr geane we foar.” Jellesma lacht en knipoogt. ,,Mar it is fansels al in oerwinning op himsels dat we meidogge.”
