SINT NICOLAASGA – Pastoor Henk Nota (71) neemt afscheid van Sint Nicolaasga. Hij werd per 1 april jongstleden door de bisschop tot eerste rector van het nieuwe Sint Clemensrectoraat op Ameland benoemd.
Henk Nota was tot zijn 45ste een man van de verzekeringen. Hij werkte voor de maatschappij Otos, het tegenwoordige Achmea in Leeuwarden, totdat hij in 1990 een ernstig auto-ongeluk kreeg. Driemaal sloeg hij over de kop. De auto belandde op ondersteboven in vaart en hij kon er niet uitkomen. ,,Ik hie it al opjûn”, vertelt de pastoor, ,Ik wie klear foar de dea, maar op dat stuit kaam ik los en koe ik út’e auto klimme.”
Mentale klap
Lichamelijk kwam Nota er goed van af, maar de mentale klap kwam een paar weken later. Het verwerken van het trauma duurde ruim een jaar. Hij raakte zijn baan kwijt en kwam in de WAO. De tijd van overdenking brak aan. Het geloof bleek een houvast. Ruim dertig jaar eerder, op zijn twaalfde, wilde Nota al priester worden. Hij ging toen studeren aan het kleinseminarie in ‘s-Heerenberg, maar de heimwee voerde hem drie jaar later naar Wytgaard terug. ,,De ropping, dy’t noait hielendal fourt west wie, kaam yn alle hevighied werom.”
Celibaat
Het celibaat hield Nota lang tegen om de keuze te maken. De pastoor had vriendinnetjes gehad, had zelfs een tijd met een vriendin samengewoond. ,,Ik ha der in soad my wraksele, mar it is in kar dysto sels meitsje moast. Ik ha der nea spyt fan hân.” Voor zijn vrienden en kennissen organiseerde hij voor aanvang van zijn studie een groot feest om als burger afscheid van hen te nemen. ,,Se sizze wol dat der neat feroaret, mar alles wurdt oars. Freonen rekkest kwyt en do krigest der nije ûnderfinings foar wêrom.”
Poepen onder het altaar
Zijn eerste aanstelling kreeg Nota na zijn afstuderen aan de Priesteropleiding Bovendonk in het bisdom Breda en bij zijn priesterwijding in oktober 1999 in de kerken van Sint Nicolaasga en Joure. Nota werd in de beide parochies tot parochievicaris benoemd. Twee jaar later was hij pastoor. Zijn eerste huwelijksvoltrekking weet hij nog goed. ,,It wie in stel op ‘e Jouwer dat al in bern hie. Dat famke koe krekt rinne en sette de hiele boel op stelten. Se rûn ûnder it alter troch en gie dêr sitten te poepen. Dat stjonkte! Elkenien moast leitsje. We ha der in moai feestje fan makke.”
Regen
Op alle begrafenissen die Nota verzorgde, en dat zijn er bijna vijfhonderd, was het droog. Nota heeft het dodenboek erop nageslagen. De pastoor noemt het een wonder. Eén afscheid was wel nat, maar dat had de overledene al op zijn sterfbed aan de pastoor voorspeld. ,,Hy sei tsjin mei dat it soe eazje. In droege dei soe ik net oprêde . Hy krige noch gelyk ek. Ik ha der nei de tiid in soad wille om hân. Noch hieltiten tink it der oan as ik lâns syn grêf rin.”
Zwaar
Een goede omgang met mensen vindt pastoor Nota het allerbelangrijkste. ,,Ik stie minsken by yn harren freugde en fertriet. In dei is noait gelyk. Dat is mar goed ek. It mei ek nea in automatisme wurden.” De taak van pastoor drukt de laatste jaren wel zwaar op hem. Zijn ambt begint letterlijk op hem te wegen. De ziekte van Ménière zorgt daarbij voor evenwichtsproblemen. ,,Spanningen meitsje de sykte slimmer. Ik begjin te merkbiten dat ik âlder wurd. Ik kin it wurk minder goed oan. Mei de jierren wurdt it swierder.. Ik haw ek mear emoosjes. Ast neist de winkel wennest, dan bist noait klear. It is somtoden ferfelend, mar wis tankber wurk.”
Ameland
Ameland bood de pastoor een nieuws kans. De bisschop merkte jaren geleden op dat Nota nooit een sabbatical op had genomen. Het waddeneiland kon daarbij nog een leerling gebruiken. Nota nam de kans aan en keerde terug naar zijn geboorte-eiland. Ameland liet hem niet meer los. Na de grote brand in de kerk op het eiland hielp hij bij de wederopbouw. Het ontwerp voor de gebrandschilderde ramen in het gebouw zijn van zijn hand. De aanstelling als rector is een stapje terug, maar wel een bijzondere stap. De parochie staat los van alle andere afdelingen. Dat maakt dat Nota rechtstreeks onder de bisschop valt.
De huidige parochie met onder andere Sint Nyk telt 8.500 mensen. Op Ameland is dit aantal 1.200 gelovigen. Nota heeft de hoop dat hij aan de andere kant van de Waddenzee meer rust krijgt en heeft er zin in. ,,Ik fiel my dêr thús, mar ik wit ek wat ik achter lit.”
Pastoor Nota is in 1948 geboren te Nes op Ameland in een gezin van acht kinderen. De familie Nota verhuisde kort daarna naar Leeuwarden en later naar Wytgaard. Op zijn twaalfde studeerde hij voor priester aan het kleinseminarie in ‘s-Heerenberg. Drie jaar later keerde hij terug naar Friesland.
In Leeuwarden rondde Nota het gymnasium af. Op zijn zeventiende kreeg hij zijn eerste baantje bij het Algemeen Provinciaal Ziekenfonds in Leeuwarden. In 1967 verhuisde de familie van Wytgaard naar Haarlem, maar Nota en zijn oudste zus konden daar niet aarden. Beiden kwamen terug naar Leeuwarden en kregen allebei hun oude baan bij het ziekenfonds terug. In 1976 werkte Nota voor verzekeringsmaatschappij totdat hij in 1990 een ernstig auto-ongeluk kreeg en zijn baan verloor. Hij besloot om priester te worden. Zes jaar lang studeerde hij in het bisdom Breda en twee jaar stage in Assen.
In september 1999 aangesteld voor de parochies van Joure en Sint Nicolaasga. Twee jaar later werd hij benoemd tot pastoor. In 2012 kwam hier Lemmer bij. In 2013 vroeg de bisschop hem om waar te nemen op Ameland. ‘Zijn’ parochie werd in 2015 gefuseerd met Bakhuizen, Woudsend, Sloten en Balk. Henk Nota heeft de afgelopen twintig jaar vijftien boeken over kerkgeschiedenis geschreven. De pastoor zou op 22 maart afscheid nemen, maar door de uitbraak van het coronavirus is dit tot nader orde uitgesteld.
(Foto's: De Zakenman)
