SINT NICOLAASGA - Het bos van Wilhelmina-oard zit vol leven. Beheerder Germ van der Burg van natuurbeschermingsorganisatie It Fryske Gea nam de redactie van dorpsblad De Zakenman mee op pad. Het districtshoofd van It Fryske Gea van het gebied in Zuidwest-Friesland liet zien welke dieren en planten in de bossen leven. Vogelaar Henk Waterlander uit Sint Nicolaasga spotte de vogels.
Deel 1.
We zien al snel een buizerd. De roofvogel cirkelt over de weilanden, op zoek naar muizen. Zijn nest zit in de hoge boom aan het pad van de oude boerderij van Jan en Jentsje van der Sluis. Kuikens zijn er volgens kenner Henk Waterlander nog niet. De vogelaar weet dat dit vast plek van de buizerd is. ,,Hy is noch net oan it broedzjen.”
(Foto: Beheerder Germ van der Burg van natuurbeschermingsorganisatie It Fryske Gea)
Tussen de oude boerderij en het bos ligt een sloot met daarin krabbenscheer. Het is de waardplant voor de groene glazenmaker. De libelle is de enige die het aandurft om op de scherpe bladeren nieuw leven te scheppen. Germ van der Burg: ,,Wy hekkelje spesjaal foar dizze bisten de helte fan de sleat. Dan binne wy der wis fan dat genôch aaien oerlibje.”
Het bos van Wilhelmina-oard is nu op zijn kwetsbaarst vanwege het broedseizoen. Daarin schuilt ook gelijk een probleem. Loslopende honden verstoren de rust. Het aanspreken van de eigenaren verloopt niet altijd vlekkeloos. ,,Minksen binne soms sa pikeard”, zegt Van der Burg. De beheerder vindt sowieso het werk in coronatijd lastig geworden. Het is een stuk drukker in de bossen dan in andere jaren. Dat zorgt voor meer zwerfafval en verstoring van de dieren. Ook stellen meer mensen vragen over het beheer. ,,Minsken wolle fan alles witte. Se stelle ek in soad fragen op sosjale media. It is wol moai dat de bosk no sa ûntdutsen wurdt.”
Wilhelmina-Oard is ooit als wandelbos aangelegd. Het oudste deel bestaat sinds 1845. Jonkheer Van Beyma, destijds burgemeester van Lemsterland, richtte het bosgebied op. It Fryske Gea is sinds 1986 eigenaar van het gebied, dat 17,87 hectare groot is. Sommige paden zijn onderbroken door het erf van de oude boerderij. Daar is het recht van overpad. De paden waren voorheen open. It Fryske Gea heeft hier hekken neergezet omdat ruiters misbruik van de paden maakten. Menners reden met karren door de bossen, waardoor de natuur werd aangetast en door wandelaars als vervelend werd ervaren. ,,Wy binne altyd op syk nei de balâns. It is in rekreaasjebosk, mar de natuer moat wol romte ha.”
Wilhelmina-Oard is een natuurbos. De omgewaaide bomen blijven liggen Alleen de paden zijn netjes. Die ‘rommel’ is ergens goed voor. Dood hout trekt namelijk heel veel leven aan. De schimmels en zwammen, die op de takken groeien, zijn aantrekkelijk voor insecten. Deze worden op hun beurt door vogels opgegeten en die zijn op hun beurt vaak weer prooi voor de marters en de vossen. ,,Wy litte sa folle mooglik hout efter yn de bosk. Dat is goed foar de ekology”, licht Van der Burg toe. 
Een sperwer cirkelt boven onze hoofden op zoek naar voedsel. Vinken, roodborstjes en lijsters maken zich snel uit de voeten voor de toppredator. Naast de vogels hebben ook de vos, das, hazen, marterachtigen, muizen en vleermuis allemaal een thuis in Wilhelmina-oard gevonden. De eekhoorn lijkt helemaal te zijn verdwenen. ,,Miskien dat der sykte west is. Wy witte it net presys.” De kans op de terugkeer van het zoogdier lijkt klein. Wilhelmina-Oard is niet met andere natuurgebieden verbonden. ,,It leit fersnipperd”, zegt Van der Burg, ,,De eekhoorn kin net oerstekke. Se sitte wol yn it Nasjonaal Park Drents-Fryske Wâld, mar dêr ha wy hjir gjin ferbining mei.” Hetzelfde geldt voor het Rijsterbos. Eenmaal verdwenen is de kans op terugkeer heel klein.
(Foto's: De Zakenman)
