SINT NICOLAASGA – De tuinen van het landgoed WilhelminaOord in Sint Nicolaasga staan er prachtig bij. Dankzij de inzet van Fedde Oenema (manusje-van-alles), Henk Deinum (oud-boomkweker) en Jan Sijtsma (bewoner WilhelminaOord) komt de natuur volledig tot zijn recht. De Zakenman ging met de drie op pad.
De drie mannen verbazen zich over de recente uitzending van het televisieprogramma Op1. In de talkshow werd het nestmateriaal van de Amsterdamse meerkoet besproken. Mondkapjes, drugszakjes, doppen, condooms; alles kon de vogel gebruiken. De vogels in Sint Nyk hebben een betere basis. Langs het water staan twee eendenkooien. De meerkoet vindt rust in de koer op het water.
Nestkastjes
In het park zijn ruim 50 nestkastjes te vinden, in alle soorten en maten. Het ontwerp van een aantal kastjes is deels het werk van Jan Sijtsma. Zo hebben de boomkruiper en de gekraagde roodstaart zijn aparte nestkasten, heeft de uil behoefte aan een ander formaat voor het broeden en is de ingang van de kast voor de pimpelmees niet groter dan een euromuntstuk. De boomkruiper is ‘in mûs-achtich fûgeltsje’. ,,Dy hat ferlet oan in smelle yngong oan de sydkant fan’e nestkast.”
Experiment
In een holle Amerikaanse eik is een drain gemaakt. Daarboven is een gat waarin grote zwammen groeien.. Jan Sijtsma wil graag in het gat een conifeer planten. ,,Dat dogge se yn oare landen ek.” Henk Deinum betwijfelt of het gaat lukken. ,,De útfiering is lêstiger dan it liket.” Deinum loopt naar een jonge beuk. Het blad heeft een dieprode, bijna paarse kleur. Op een ander punt heeft hij een stekje geplaatst.
Boomstammen
De GGZ heeft aan de vijver boomstammen ingegraven. De boomstammen moeten als zitje dienen, maar beginnen te rotten. Fedde Oenema: ,,Wy ha probearre om die wer út te groeve. Der even utskjorre mei in trekkerke, mar se sitte minstens in meter djip. Dat slagge net.”
Irrigatiesysteem
De tuinen lagen er tot drie jaar geleden nog heel anders bij. De verbouw van WilhelminaOord had zijn sporen nagelaten. Rondom het hoofdgebouw was ruim vierhonderd kuub grond weggehaald om ruimte voor de kelder en de benedenverdiepingen te maken. Een kraan veroorzaakte breuken in het irrigatiesysteem vanaf de vijver. Oenema heeft het systeem hersteld. Hij spoorde twee jaar lang de gaten op en maakte ze dicht. ,, It gie net altyd yn in kear goed. Dan hie ik de pomp oanslûten en dan spoat it op in oar plak wer omheech.”
Buffer
De vijver kan tegenwoordig ook meer water vasthouden. Fedde Oenema heeft de afvoerbuis omhoog gebracht zodat het water niet meer overloopt. Het waterpeil is daardoor minimaal 30 centimeter hoger in de vijver. Dat maakt het landgoed zelfvoorzienend op het gebied van water. ,,At wy no wer in droege simmer krije, dan ha wy altyd wetter.”
Kippen
Achterin de tuin staat een ren met 25 kippen en 2 hanen. Het Duitse Vorwerk pluimvee scharrelt lekker door het hok. In de ren daarnaast lopen de gewone leghennen. Op de vraag waarom WilhelminaOord kippen heeft, is het antwoord van Henk Deinum kort: ,,Omdat it hok der stiet en der moat wat yn.” Vorig jaar liep er ook een pauw tussen. De pauw was ergens ontsnapt en bezocht vele tuinen in de omgeving. De vogel kon vliegen. Fedde Oenema spotte het dier regelmatig in de boom.
Pergola
Bij de groenten komen al verschillende soorten rozen op. Ze moeten straks de oude pergola vullen. De tuinmannen hopen van de meterslange kale tunnel een prachtplek te maken. Ook de clematis, blauwe regen en druiven moeten hun best doen om de berҫeau te bekleden. Jan Sijtsma ziet bij de moestuin een wilde roos, de egelantier. ,,Dat is de lekkerste rúkende roas dyt der is. No ha de mannen de oanstriid om alles fuort te heljen dat net yn it plan stiet, mar dizze roas moat bliuwe. Sjoch hoefolle knoppen der al yn sitte.” Oenema vraagt Sijtsma om er een bamboestok tegenaan te zetten zodat de roos wordt geleid.
Bloemen
Een strook naast de pergola lijkt op het eerste gezicht alleen gras te bevatten. Toch moet hier straks een uitbundig bloeiend veld verschijnen. De mannen hebben in het voorjaar een bloemenmengsel ingezaaid met onder andere zonnebloem, koolzaad, papaver, gele mosterd en slangenkruid. Alles te gunste van de insecten. Daarnaast staan verschillende jonge fruitbomen naast de stekken van de rode beuken uit het naastgelegen bos. Pruimen, kersen, appel- en perenbomen laten zich voorzichtig zien. Ook de mispel, perzik en de abrikoos zitten ertussen. Henk Deinum heeft de bomen met een bordje gemarkeerd zodat bezoekers kunnen zien wat hier groeit. De oude kruidentuin wordt voortgezet. Fedde Oenema: ,,Wy ha der nije stikken haag by setten. Die wiene troch de buxusmot keal fretten. It oare stik wie noch wol goed. Wy ha se meststoffen jaan sadat it wer op gang komt.”
Kas
WilhelminaOord is binnenkort goed van tomaten voorzien. Oenema heeft 150 tomatenplanten in de grond gezet. De rest van de zaailingen is voor de verkoop. De plantjes worden opgekweekt in de kas. De kas was in coronatijd de plek om toch visite te ontvangen. ,,Hja sitte hjir búten. Dat wie echt in goede oplossing.” Het aangrenzende grasveld is een pronkstukje van Oenema. Dankzij het werkende irrigatiesysteem heeft hij hier strakke heldergroene grasmat voor elkaar gekregen. ,,Wy koene yn’e drûchte de sproeier derop sette. Dat had goed wurke.” Midden op het pronkje ligt helaas een dikke hondendrol. ,,Dat is dan wol wer jammer.”
Droogte
Een zwartkop fluit enthousiast zijn deuntje door het bos. Hoog in de boom spot Jan Sijtsma een kraai. Sijtsma weet van vier nesten op het landgoed. De zichtlijn van het gebouw naar de weilanden blijft indrukwekkend. De oude beuken langs de lijn maken een bijzonder panorama van het uitzicht. De bomen staan al minstens 200 jaar fier op hun plek. De verdroogde bomen aan de achterkant laten de mannen staan. Dat is de natuur. ,,Se falle net op it paad. Dan kinne wy se stean litte.” Het zijn vooral de berken en de eiken die onder de droogte te lijden hebben gehad, maar een topje groen her en der verraadt dat niet alle bomen het op hebben gegeven.
Vrijwilligers
Henk Deinum en Fedde Oenema werken drie dagen per week bij WilhelminaOord. Daarvan zijn ze anderhalve dag bezig met grasmaaien. Deinum: ,,It is in prachtich moai park, mar wy kinne it net allegear byhâlden. It onkrúd komt fluch op. Wy siikje frijwilligers dyt ús helpje wollen.”
Volgende generatie
Henk Deinum, Fedde Oenema en Jan Sijtsma proberen het landgoed van de dames Eysinga in ere te herstellen. Dat is ook waar ze hun inspiratie vandaan halen. ,,Wy wolle de tradiesje yn stand hâlden en trochjaan oan de folgende generaazje”, zegt Jan Sijtsma.
(Foto's: De Zakenman)
