SINT NICOLAASGA – Het Ljouwerter Skûtsje bestaat voor een groot deel uit Langweerder en Jouster bemanning. Documentairemaker Folkert Sappé uit Langweer mocht er daarom een film over maken. Hij heeft voor de film de bemanning een jaar lang gevolgd. Het resultaat ‘Achter de Zeilen’ is nu te zien in De Bios in Drachten.
Aanleiding van de documentaire was een film uit 1992 over de vader van de huidige schipper, Ulbe Zwaga. ,,De makker fan die film kaam ik tsjin en hy woe sulks ek graach fan mei meitsjen”, zegt zoon en schipper van het skûtske van Leeuwarden Willem Zwaga. Omdat de oude documentairemaker zelf niet meer kon filmen, vroeg Zwaga zijn vriend Folkert Sappé om de camera te bedienen. Uiteindelijk heeft Sappé de hele film overgenomen.
Veertig dagen
Sappé heeft in totaal 34 dagen fulltime gefilmd. Tijdens de SKS wedstrijden was het twee weken lang bijna non-stop werken. ,,Dochs hast dat net iens troch. Je sitte yn in flow. Pas efterôf besefst hoe yntinsyf it west is”, zegt Sappé. De filmmaker mocht van de schipper overal bij zijn, behalve op het schip tijdens de SKS wedstrijden. ,,Dan binnen wy serieus besich en wolle wy gjin ôflieding”, zegt Zwaga. De actiebeelden op het water zijn tijdens de voor- en sprintwedstrijden geschoten. Waar de bemanning zich aan het begin door de camera liet afleiden, werd het filmen later een ‘gewoon’ onderdeel aan boord. ,,Ik hie dit wol hoopt, mar dat it sa fluch soe gebeure fûn ik bysûnder”, zegt Spappé, ,,Ik bin ek opnaam troch de crew. It wie in familiegefoel, in waarm bad. Dat fûn ik it allermooiste fan dit proces.”
Première
Wat precies in de film zou belanden, was voor Zwaga tot de première een verrassing. De schipper wilde van te voren nog niets zien. ,,Mar ik bin der hiel bliid mei. Se ha der echt iets moois fan makke.” Normaal gesproken houdt Willem Zwaga niet van zoveel aandacht. De pers vermijdt hij graag. ,,Mar myn pake Rienk sylde ek en fan him kin ik allinich de sterke kroegferhalen. Dat fyn ik spitich. Dit wie de kâns om de sport en sfeer op byld fêst te lizzen. Ik tink ek dat wy in bysûndere crew hawwe. Wy sile mei freonen dy’t op elkoar ynspile binnen. Ik seil no seis jier mei deselde ploech. Der is yn dy tiid nimmen fan board stapt. Dat seit genôch, tink ik.”
Bysûnder
Folkert Sappé vindt het ‘bijna niet te beseffen’ dat zijn film op het witte doen te zien is. ,,Ik wurd der else dei op oansprutsen yn Langwar. Dat safolle minksen dien wurk sjen en waardere, dat is wol hiel bysûnder.” Het volgende project is in de maak. Sappé blijft daarvoor de Friese cultuur volgen.
Bioscoop Drachten
De film wordt vertoond in de bioscoop in Drachten. Eigenaren zijn Sander Hakbijl en Griet Jonkman uit Sint Nicolaasga. ,,Wy fine dit sa uniek, dat wy graach dizze film draaien”, zegt Hakbijl. Het maken van een documentaire is een intensief proces, volgens Hakbijl. ,,Documentairemakers spenderen in hiel protte tiid oan in film. Dat kinst wol sjen. Wy fyne dat dizze jonge filmmaker derom in podium fertsjint. Hy hat dit alles foar elkoar krigen. Dat is hiel bysûnder.”
Tot nu toe hebben een zeshonderd mensen Achter de Zeilen bezocht. De film wordt nog een aantal keer vertoond. Daarna komt de film ‘op de plank te liggen’. ,,Wy hâlden de film. At hjir groepen kommen dy’t de film sjen wollen, dan kin dat op fersyk.”
Kaartverkoop
Achter de Zeilen is nu nog te zien in De Bios Drachten. Het film-weekprogramma loopt van donderdag tot en met woensdag. Maandag 27 maart vanaf 17:00 uur staat het nieuwe programma online deze loopt van donderdag 30 maart tot en met woensdag 5 april. Kijk op www.biosdrachten.nl voor de actuele programmering. Een kaartje kost 9,50 euro. Ticketprijs is inclusief kopje koffie of thee.
(Foto's: Folkert Sappé/Screenshot van de film)
