SCHARSTERBRUG – Met taart en accordeonmuziek is het 12,5-jarig jubileum van woonzorgvoorziening Westersypen in Scharsterbrug op 6 mei bescheiden gevierd. De woonboerderij voor mensen met dementie was bij de aanvang van de coronacrisis de deuren voor bezoek gesloten, maar sinds kort kunnen de bewoners weer familieleden ontvangen. Achterin de tuin staat een huisje met daarin de mogelijkheid om elkaar, gescheiden door een plastic wand en op gepaste afstand te spreken. Ypie Oosterman-Agricola is er blij mee: ,,Dat vinden de bewoners heel fijn.”
De coronacrisis gooide ook roet in het eten voor de jaarlijkse NLDoet dag. Op zaterdag 23 mei heeft De Westersypen in Scharsterbrug een eigen versie van de vrijwilligersdag. De klussen worden momenteel alleen door de medewerkers van het huis uitgevoerd. Buitenstaanders mogen door de strenge maatregelen niet meehelpen. Bijna alle achttien medewerkers staan die dag klaar voor de bewoners.
Oosterman-Agricola is heel trots dat ze voldoende handen aan het bed heeft kunnen krijgen. ,,De mensen krijgen de aandacht die ze verdienen. Wij werken hier met één medewerker op ongeveer drie bewoners. Dat kan hier omdat we de managementlaag er tussenuit hebben gehaald. Dat onderscheidt ons van andere huizen. Je merkt de betrokkenheid van de medewerkers. Zij komen zelf met ideeën, omdat ze de bewoners goed kennen. Als ze bijvoorbeeld vrij zijn, komt er toch een berichtje binnen met suggesties omdat het hen op dat moment even te binnen schiet. Dat toont liefde voor het vak.”
De Westersypen is opgericht door de moeder van Ypie, Fokje Agricola. Haar eigen moeder kreeg vijftien jaar geleden onvoldoende aandacht in het verpleeghuis. ,,Wij zagen dat waar mijn oma destijds woonde weinig aandacht voor de bewoners was. Overal was er sowieso veel te weinig tijd om de mensen goede zorg te kunnen geven.” Agricola vindt dat de managementtaken teveel tijd opslokten. Dit kan volgens haar anders. ,,Wij zien nu zelf ook dat de papierwinkel omvangrijk is. Toch kun je veel tijd besparen, omdat wij zelf in de zorg blijven werken en de bewoners kennen.”
Bij de oprichting telde De Westersypen acht bewoners. Al vlug daarna werden dit negen. In het jubileumjaar zijn er elf bewoners. ,,Dit is de limiet.” Uitbreiding komt er wel voor de dagbesteding. Aannemersbedrijf A. Fekken uit Scharsterbrug bouwt een nieuw pand. Westersypen hoopt de eerste bezoekers in september te ontvangen. Bij de dagbesteding kunnen mensen voor een groot deel van de dag worden verzorgd en vermaakt ,,De mensen worden tussen half tien en tien uur opgehaald en rond half zeven weer thuisgebracht. Als de dagbesteding om half vier al is afgelopen, dan kan de gezonde partner net niets doen. Mensen zijn hier nu een hele dag en kunnen in een groep integreren. We willen de dagopvang straks combineren met de opvang voor bewoners. Dat mensen van de woongroep naar de dagverzorging komen of andersom.”
Mensen met dementie hebben structuur in de dag nodig, persoonlijke aandacht en begrip. ,,We hebben een beleeftelevisie, beweegtoestellen in de tuin en de rolstoelbus aangeschaft. Het zijn mooie hulpmiddelen, maar de aandacht voor mensen blijft het belangrijkste. De tv is bijvoorbeeld heel leuk, maar zonder begeleiding gebeurt er niets.” Het is soms lastig om met dementerende personen om te gaan, geeft Oosterman toe. ,,In de loop van de tijd doe je meer kennis op. Je weet dan steeds beter hoe je situaties in goede banen kunt leiden. Bij afasie (de woorden niet kunnen vinden) of in de laatste fase als de ziekte op zijn hoogtepunt is, is het soms lastig om erachter te kunnen komen wat diegene bedoelt. Omdat je de bewoners kent en omdat het team zo klein is, kun je daar toch wel goed op inspelen.”
De verschillen tussen bewoners zijn soms groot. Bij vasculaire dementie hebben mensen bij vlagen nog heldere momenten. Het ene moment weten ze een deel nog en vijf minuten later is dat moment weer helemaal weg. Bij Alzheimerpatiënten wordt de blik in de ogen heel erg leeg. ,,Iedereen krijgt het op zijn eigen manier. Er is niets hetzelfde. Ook ieder mens met dementie is uniek.”
Onlangs is de langst wonende bewoonster overleden. Deze mocht De Westersypen bijna 12,5 jaar lang haar thuis noemen. Andere bewoners verblijven gemiddeld zes of zeven jaar in Scharsterbrug. Sommigen brengen hier maar een jaar door. ,,Het is afhankelijk van hoever ze in het proces zijn. Een bewoner die met een gezonde partner thuis woont, blijft vaak langer thuis dan iemand die alleen is.”
De glimlach op iemands gezicht, is volgens Ypie Oosterman-Agricola het mooiste cadeau. ,,Dat is prachtig. We hebben hier bijvoorbeeld een bewoner die elke week met de pony het land in kan om hem te borstelen en dergelijke. Die vindt het prachtig om te doen. Ondanks de ziekte genieten ze enorm van kleine dingen. Het is heel dankbaar werk.”
Ypie Oosterman maakt deel uit van de directie van De Westersypen. Haar moeder Fokje Agricola richtte de voorziening op. Zus van Ypie, Ellie Kramer-Agricola, stapte later ook in het bedrijf. Samen startten zij de woonvoorziening voor mensen met dementie in 2007 op. De drie hebben de enige managementfuncties binnen Westersypen. De woonzorgvoorziening is met die motivatie opgericht: medewerkers zijn er voor de handen aan het bed, niet voor de tussenlagen. Moeder en dochters willen bewijzen dat het absoluut mogelijk is om zonder managementteams te werken. Zelf helpen ze ook mee in de zorg en bij de dagelijkse activiteiten . ,,Wij kennen de bewoners. Als er iets is, dan weten we precies om wie het gaat. De lijntjes zijn kort. Van onze medewerkers krijgen wij ook terug dat het fijn werkt.”
Foto's: De Zakenman
